Waarom osteopathie een plek verdient binnen de huidige gezondheidszorg

Osteopathie valt in Nederland onder het label ‘alternatieve geneeswijzen’, maar is osteopathie wel zo alternatief? Dit is een van de meest gestelde vragen in onze praktijk. Om hier een duidelijk antwoord op te krijgen is het goed om eerst eens te kijken naar de vier basisprincipes van osteopathie. Vervolgens kunnen we kijken waarom deze principes een goede aanvulling zijn op de huidige reguliere geneeskunde.

Eén geheel
Het eerste principe is gebaseerd op het feit dat ons lichaam één geheel is. Ons lijf bestaat uit allemaal verschillende cellen. Deze cellen hebben interactie met elkaar en vormen samen een structuur. Dit kan bijvoorbeeld een zenuw, spier, orgaan, bot of bloedvat zijn. Al deze structuren hebben interactie met elkaar, zodat ons lijf een samenwerkend geheel vormt. Kortom, een osteopaat is een generalist en geen specialist!
Neem als voorbeeld een pijnlijke knie tijdens het lopen. Als we inzoomen op het lopen zelf, dan doen we dit niet alleen met de knie. We gebruiken ook andere gewrichten zoals heup en rug, maar tegelijkertijd is ook ons hart bezig om de doorbloeding te verzorgen en zijn onze zenuwen bezig om alles de goede richting op te sturen. Ontstaat er ergens in dit systeem een probleem, dan zal de knie anders belast worden. Deze moet gaan compenseren voor een uitgevallen functie, met mogelijk pijn als gevolg. Dit hoeft dus niet per se in de knie zelf te zijn! In de ogen van een osteopaat is het niet logisch om direct op de knie in te zoomen als het totale systeem niet goed functioneert. 
In de huidige gezondheidszorg is steeds meer sprake van specialisten. Dit is in principe een goede zaak, omdat dit er voor zorgt dat de kennis op één domein aanzienlijk groot is. Aan de andere kant zijn er weinig tot geen generalisten. Osteopaten zijn generalisten die naar het totaalplaatje kijken en niet alleen naar de locatie van de pijn. 

Doorbloeding
Een voorwaarde om te herstellen is het belang van een goede doorbloeding. Dit is het tweede basisprincipe. Onze bloedvaten en ons lymfesysteem zijn eigenlijk grote transportwegen die ervoor zorgen dat bijvoorbeeld, zuurstof, bouwstoffen, afvalstoffen, hormonen en immuuncellen op de juiste plek van bestemming komen. Wordt dit transportsysteem belemmerd, dan zullen bepaalde functies in het lichaam achteruitgaan. Zo kun je je afvragen of schade in bijvoorbeeld een spier snel gerepareerd zal worden als de toelevering van nieuwe bouwstoffen niet optimaal is. Of dat een medicijn zijn maximale werking benut als het moeilijk op de plek van bestemming kan komen. Osteopathie kan dus een zeer goede aanvulling zijn op reguliere medische interventies. 

Structuur en functie
U herkent de volgende stelling misschien wel. U gaat met een klacht naar de dokter en er worden allerlei onderzoeken gedaan zoals bloedonderzoek, foto’s en kijkoperaties. Het resultaat is bekend: “Gelukkig, er is niets te zien. U bent perfect gezond!” U gaat opgelucht naar huis, want er is gelukkig niets ernstigs aan de hand. Toch bent u niet tevreden. De klacht is namelijk nog steeds aanwezig. Hoe kan dit nou? Om deze vraag te beantwoorden komen we bij het derde principe: structuur en functie zijn aan elkaar gerelateerd. Statische onderzoeken zoals hierboven beschreven kijken alleen naar schade in structuren zoals een botbreuk of een spierscheur. Neem nu als voorbeeld een piepende deur. Je kunt hier een foto van maken, waarop je een mooie deur ziet zonder schade. Deze foto zegt alleen niets over hoe deze deur open gaat en dus niets over de functie. Het piepen wordt dus veroorzaakt, omdat er iets mist in de functie. Gaan we die scharnieren van de deur bijvoorbeeld smeren en netjes uitlijnen (functie verbeteren), dan zal de deur (structuur) beter open gaan. Binnen de osteopathie is de functie minstens zo belangrijk als de structuur zelf. 

Zelfherstellend vermogen
Tot slot is er een vierde principe dat stelt dat er sprake is van een zelfherstellend vermogen. Wanneer wij als mensen pijn hebben, dan zijn we vaak op zoek naar comfort. Bekende middelen om de pijnklacht te verminderen zijn het nemen van pijnstillers en/of ontstekingsremmers. Een dieperliggende vraag is: “Waarom is er pijn?”  We vergeten nog wel eens dat ons pijnsysteem een waarschuwingssignaal is voor eventuele (dreigende) schade. Dit moet gaan herstellen en gerepareerd worden. Alleen wie doet dat? Dit doet ons lijf helemaal zelf en verrassend genoeg is een ontsteking het mechanisme om schade te repareren. Zonder ontsteking is er geen reparatie mogelijk! Uiteraard is medicatie noodzakelijk als deze ongecontroleerd uit de hand loopt, maar in lang niet alle gevallen is dit nodig. Osteopathie is een weinig invasieve therapie, waarbij in veel gevallen gebruik van medicamenten of operaties overbodig kan worden. Wel zo fijn voor u als patiënt.

Kortom, osteopaten zijn generalisten die functie proberen te verbeteren zonder gebruik van ‘alternatieven’ zoals medicijnen. Hierbij moeten duidelijke voorwaarden voor herstel geoptimaliseerd worden volgens bovengenoemde principes, zodat er maximaal gebruik gemaakt kan worden van ons zelfherstellend vermogen. Dit is een gebied waar in de reguliere geneeskunde weinig aandacht voor is. De reguliere geneeskunde is fantastisch in het oplossen en repareren van acute structurele problemen zoals, breuken, infecties, acute zware ontstekingen en kanker. Over het oplossen van chronische functionele problemen is er weinig kennis, waar osteopaten deze ruimte kunnen vullen.