Iliotibiaal frictiesyndroom

Iliotibiaal frictiesyndroom (ITBS), ook bekend als iliotibiale bandsyndroom, is een veelvoorkomende oorzaak van pijn aan de buitenkant van de knie, vooral bij hardlopers en fietsers. Deze aandoening ontstaat wanneer de iliotibiale band (IT-band), een dikke bindweefselband die langs de buitenkant van het bovenbeen loopt van de heup naar de knie, herhaaldelijk over het bot aan de buitenkant van de knie wrijft, wat leidt tot irritatie en ontsteking.

De meest voorkomende symptomen van ITBS zijn pijn aan de buitenkant van de knie, die vaak optreedt tijdens of na fysieke activiteit, vooral bij hardlopen, fietsen, of traplopen. De pijn begint meestal geleidelijk en kan in eerste instantie alleen optreden bij langdurige inspanning, maar kan na verloop van tijd ook in rust aanwezig zijn. Sommige mensen ervaren ook een klikkend of knappend gevoel aan de buitenkant van de knie wanneer de band over het bot wrijft. In ernstige gevallen kan er sprake zijn van zwelling of gevoeligheid langs de IT-band.

ITBS wordt veroorzaakt door overbelasting van de IT-band, vaak als gevolg van repetitieve bewegingen zoals hardlopen of fietsen. Risicofactoren zijn onder andere strakke spieren in de heupen, dijen, of hamstrings, onvoldoende warming-up, en een slechte looptechniek. Ook factoren zoals een beenlengteverschil, platvoeten, of het trainen op een schuine ondergrond kunnen het risico op het ontwikkelen van ITBS verhogen.

Bepaalde risicogroepen zijn vatbaarder voor het ontwikkelen van ITBS. Dit zijn onder andere hardlopers, vooral langeafstandslopers, en fietsers die veel trainen. Mensen die abrupt hun trainingsintensiteit of -duur verhogen, zoals beginners of atleten die zich voorbereiden op een evenement, lopen ook een verhoogd risico. Daarnaast zijn mensen met een anatomische afwijking of zwakte in de heup- en bilspieren vatbaarder voor deze aandoening.

Het behandelen van ITBS vereist vaak een combinatie van rust, ijsapplicatie om ontsteking te verminderen, en rekoefeningen om de IT-band en omliggende spieren te verlengen en te versterken. Fysiotherapie kan helpen bij het corrigeren van onevenwichtigheden en het verbeteren van de techniek om herhaling te voorkomen. Het aanpassen van de training, zoals het vermijden van heuvels of schuine oppervlakken, kan ook helpen bij het herstel. In sommige gevallen kan het gebruik van orthopedische inlegzolen of een brace noodzakelijk zijn. Bij aanhoudende klachten is het raadzaam om medisch advies in te winnen voor verdere behandeling, zoals injecties of, in zeldzame gevallen, chirurgie.